Bắt đầu từ ngày 7/9, Sở Văn hóa và Thể thao (VHTT) Thừa Thiên Huế đã triển khai kế hoạch khuyến khích nam cán bộ, công chức, viên chức mặc áo dài ngũ thân truyền thống vào thứ Hai đầu mỗi tháng. Động thái này nhanh chóng khơi dậy cuộc thảo luận sôi nổi: việc đưa trang phục truyền thống như áo dài vào môi trường công sở hiện đại, và rộng hơn là định hình một bộ quốc phục cho dân tộc, Nên Hay Không Nên?
Việc khuyến khích sử dụng áo dài ngũ thân tại công sở được xem là một nỗ lực đáng trân trọng trong bối cảnh chúng ta đang nỗ lực bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống. Áo dài từ lâu đã được xem như một biểu tượng, một cách hữu hình để thể hiện tình yêu đối với dân tộc.
Việc xác lập một bộ quốc phục là nhu cầu có thật. Trong các sự kiện quốc tế, nhiều người Việt Nam cảm thấy lúng túng khi không có trang phục truyền thống để thể hiện bản sắc dân tộc một cách rõ ràng, trong khi bạn bè quốc tế tự hào trong trang phục dân tộc của họ.
Trong những dịp lễ, tết truyền thống hay các nghi lễ quan trọng, việc khoác lên mình một bộ trang phục truyền thống chắc chắn sẽ tăng thêm sự trang trọng, thể hiện lòng thành kính đối với tiền nhân và các giá trị văn hóa. Bên cạnh đó, còn nhiều lý do khác cho thấy sự cần thiết của trang phục truyền thống dành cho nam giới.
Tuy nhiên, việc đưa trang phục truyền thống vào đời sống hiện đại, đặc biệt là môi trường công sở, hoặc xác lập một bộ quốc phục lại là vấn đề khá phức tạp. Chúng ta cần hiểu rằng “truyền thống không có nghĩa là gìn giữ đống tro, mà là truyền tiếp ngọn lửa”. Việc phục dựng nguyên bản các bộ trang phục truyền thống có thể không phải là giải pháp tối ưu cho cuộc sống công nghiệp, bận rộn hiện nay.
Áo dài ngũ thân truyền thống cần có hơi thở của đương đại mới có thể phù hợp với bối cảnh hiện tại để trở thành quốc phục. Nhiều hội thảo, hội nghị đã bàn luận về vấn đề này nhưng vẫn chưa tìm được mẫu chuẩn phù hợp. Những thử nghiệm ở Huế cũng đang đi theo hướng này, tìm cách dung hòa giữa nét truyền thống và tính ứng dụng hiện đại.
Một vấn đề quan trọng khác liên quan đến mối quan hệ giữa trang phục và công việc. Trang phục thường được thiết kế để phục vụ công việc, tạo sự thoải mái và thuận tiện khi thực hiện nhiệm vụ. Năm 2007, Quy chế văn hóa công sở tại các cơ quan hành chính Nhà nước đã quy định rõ lễ phục của nam cán bộ, công chức, viên chức là bộ comple, áo sơ mi, cravat, nhằm khẳng định sự trang trọng và thuận tiện của trang phục này trong các công việc nhà nước. Đây cũng là lý do giải thích tại sao lãnh đạo nhiều nước vẫn chủ yếu sử dụng Âu phục trong hoạt động thường ngày, chỉ dùng trang phục truyền thống trong các dịp đặc biệt.
ảnh 2 người
ảnh chụp ly cà phê đẹp
Như vậy, nhu cầu về việc xác định trang phục truyền thống dân tộc, cụ thể là quốc phục, là chính đáng nhằm tôn vinh giá trị văn hóa quốc gia và khẳng định bản sắc trong thế giới toàn cầu hóa. Việc thử nghiệm sử dụng áo dài ngũ thân truyền thống ở Thừa Thiên Huế là đáng trân trọng và đã thúc đẩy nhiều người suy ngẫm nghiêm túc về trang phục truyền thống và quốc phục. Tuy nhiên, việc định hình một bộ quốc phục hay quyết định mặc trang phục truyền thống khi nào, ở đâu, với ai cần được cân nhắc hết sức cẩn trọng để trang phục này thực sự tôn vinh văn hóa dân tộc và là niềm tự hào của người mặc.
Theo PGS.TS Bùi Hoài Sơn