Nhiếp ảnh đường phố là một thể loại đặc biệt, nơi người chụp rong ruổi khắp nẻo đường, ghi lại những khoảnh khắc ngẫu hứng của cuộc sống thường nhật. Từ những chiếc máy ảnh 35mm nhỏ gọn thời kỳ đầu với hệ ống kính linh hoạt, trường phái này đã phát triển mạnh mẽ, mang đến cho người xem những bức ảnh đường Phố đẹp, chân thực và đầy cảm xúc, mà đôi khi chúng ta dễ dàng bỏ lỡ trong cuộc sống hối hả. Những lát cắt đời thường này, khi kết hợp cùng cách sử dụng ánh sáng độc đáo, tạo nên một phong cách nhiếp ảnh có nét tương đồng với nhiếp ảnh tài liệu, nhưng lại mang giá trị nghệ thuật riêng.
Không giống với nhiếp ảnh tài liệu thuần túy, nhiếp ảnh đường phố ít can thiệp vào chủ thể hay bối cảnh. Vẻ đẹp của ảnh đường phố thường đến từ sự tình cờ, khi ánh sáng giao hòa với đời sống, tạo nên những khuôn hình độc đáo. Nó đòi hỏi con mắt quan sát tinh tế và khả năng phản xạ nhanh nhạy để nắm bắt ‘khoảnh khắc quyết định’. Việc ghi lại những khoảnh khắc này, dù là trên đường phố hay trong các sự kiện quan trọng như làm [kỷ yếu là gì], đều mang ý nghĩa lưu giữ giá trị đời sống.
Nhiều nhiếp ảnh gia vĩ đại đã ghi dấu ấn với thể loại này như Henri Cartier-Bresson, Eugène Atget, William Eggleston, Robert Frank, Joel Meyerowitz, Vivian Maier, André Kertész… Đặc biệt, Henri Cartier-Bresson với khái niệm ‘khoảnh khắc quyết định’ đã ảnh hưởng sâu sắc đến cách chúng ta nhìn nhận ảnh đường phố. Những bức ảnh đường phố đẹp không chỉ đơn thuần là ghi lại sự vật, mà là sự kết hợp tài tình giữa bố cục (như quy tắc Fibonacci, khung lồng khung, đối xứng…) và việc tận dụng ánh sáng. Giống như việc nêm nếm món ăn chỉ với muối và tiêu, chỉ những yếu tố cơ bản nhưng được sử dụng khéo léo sẽ tạo nên giá trị thị giác mạnh mẽ. Vì vậy, để có được trình độ và cho ra đời những tác phẩm ảnh đường phố có giá trị, người chụp cần nghiên cứu và hiểu rõ lịch sử nhiếp ảnh thông qua các bộ ảnh của các bậc thầy kể trên.
Có ý kiến cho rằng nhiếp ảnh đường phố đích thực là một hình thức nghệ thuật, khác với việc chỉ chụp ảnh trên đường phố. Sự khác biệt cốt lõi nằm ở việc thu hút người xem: không dựa vào cảnh tượng giật gân hay các vấn đề xã hội nhạy cảm (như khu ổ chuột, người vô gia cư…) vốn dễ gây chú ý ở góc độ thông tin. Thay vào đó, giá trị của ảnh đường phố đẹp nằm ở nghệ thuật sắp đặt bố cục và sử dụng ánh sáng đầy dụng ý. Chính tính ‘khó tính’ này đưa nhiếp ảnh đường phố lên tầm mức nghệ thuật, không chỉ đơn thuần là công cụ ghi hình. [ảnh xe máy đẹp] hay các loại ảnh khác có thể thu hút bởi chủ thể, nhưng ảnh đường phố đẹp chinh phục bởi cách nó được thấy và ghi lại.
Để có những bức ảnh đường phố đẹp, không gì hiệu quả hơn việc xách máy lên và hòa mình vào dòng chảy cuộc sống. Việc dạo bước trên những con đường, dù là lạ lẫm hay quen thuộc, giúp mài dũa ‘con mắt nhiếp ảnh’ của bạn. Thành phố mới mở ra nguồn cảm hứng bất tận từ những điều chưa từng thấy, nhưng chính nơi ta sống hàng ngày lại ẩn chứa vô vàn khoảnh khắc ngẫu hứng chờ được khám phá. Việc tìm kiếm khoảnh khắc có giá trị có thể diễn ra ở bất cứ đâu, từ những con phố tấp nập đến những khung cảnh yên bình hơn như khi [chụp ảnh đầm sen]. Cụm từ ‘khoảnh khắc quyết định’ của Henri Cartier-Bresson nhắc nhở chúng ta luôn sẵn sàng chớp lấy cơ hội dù nhỏ nhất.
Về mặt kỹ thuật, thiết lập máy ảnh cho ảnh đường phố có thể khá đơn giản nhưng cần sự luyện tập để thành thục. Không có studio, bạn phải tận dụng tối đa ánh sáng tự nhiên hoặc nhân tạo từ môi trường (đèn đường, đèn neon, ánh sáng phản chiếu…). Với ban ngày, khẩu độ F8 cùng kỹ thuật lấy nét vùng (zone focus) thường được khuyến dùng để đảm bảo độ nét sâu trong phạm vi nhất định, giúp phản ứng nhanh hơn. Chụp đêm thách thức hơn về lấy nét và thu sáng, các ống kính lấy nét thủ công (MF) khẩu lớn (F2 trở lên) là lựa chọn tốt để thu được nhiều ánh sáng hơn. Để tránh ảnh bị bệt màu hoặc dễ xử lý hơn, chụp ảnh đen trắng (monochrome) là một phương án phổ biến. Phong cách này cũng rất phù hợp để tạo ra [ảnh chân dung đen trắng] ấn tượng. Các bức ảnh đơn sắc ấn tượng có thể được tạo ra ngay cả với ISO cao, như ví dụ từ bài gốc (máy X-Pro 2, lens 27mmF2.8, ISO 12000, giả lập phim Acros).
[thiệp cảm ơn]
Tóm lại, để có được những bức ảnh đường phố đẹp đòi hỏi sự kết hợp giữa con mắt nghệ thuật, kỹ năng quan sát và sự kiên trì. Mỗi bức ảnh là một câu chuyện nhỏ về cuộc sống luôn chuyển động.
Nguồn tham khảo: Dựa trên bài viết gốc của Wowweekend.vn và các nguồn được trích dẫn.